Początki szkoły w Barcicach sięgają czasów szkolnictwa parafialnego. Źródła historyczne mówią o istnieniu w 1596 roku szkoły w Barcicach, lecz zapis w aktach Akademii Krakowskiej pod rokiem 1421 studenta z Barcic pozwala przypuszczać, że już wtedy istniała szkoła parafialna.

W okresie zaborów i nasilającej się kolonizacji otworzono w Barcicach szkołę trywialną, zapewniającą dzieciom kolonistów dostęp do nauki. W szkole uczyły się dzieci z Barcic, Przysietnicy, Rytra, Roztoki, Suchej Strugi, Obłazów i Woli Kroguleckiej. Budynek szkolny składał się z jednej izby lekcyjnej oraz mieszkania dla kierownika szkoły. Niezwykle ubogie warunki lokalowe zmuszały do organizowania zajęć w domach prywatnych.

W okresie I wojny światowej lekcje odbywały się z przerwami wynikłymi z powodu prowadzonych działań wojennych, epidemii tyfusu, czy bardziej prozaicznych przyczyn jak np. brak opału. Decyzją Kuratorium Okręgu Szkolnego Krakowskiego z 1926 roku szkoła w Barcicach stała się szkołą 4-klasową. W tym okresie zawiązał się Komitet Organizacyjny Budowy Szkoły, którego inicjatorami byli: ks. Józef Wirmański i kierownik szkoły Franciszek Świebocki. 20 października 1929 roku rozpoczęto budowę szkoły, a już 19 listopada roku następnego budynek

Podczas II wojny światowej budynek szkolny często służył jako baza dla wojsk niemieckich i wówczas zawieszane były i tak okrojone przez okupanta zajęcia szkolne. Władze Generalnego Gubernatorstwa wydały rozporządzenie o organizacji szkolnictwa zmieniające strukturę organizacyjną oraz zakres nauczania. Językiem urzędowym stał się język niemiecki, z budynków szkolnych usunięto oznaki państwowości polskiej, z listy przedmiotów wykreślono historię i geografię polski, a języka polskiego uczono korzystając z podręcznika - czasopisma "Mały Ster" redagowanego według wskazówek władz okupacyjnych.

11 listopada 1942 r. podczas lekcji aresztowano kierownika szkoły Franciszka Świebockiego. Aresztowanego przewieziono na przesłuchania do Nowego Sącza, potem do Tarnowa i Oświęcimia, gdzie 15 marca 1943 r. został zamordowany. Aresztowano również nauczycieli: Wincentego Rejowskiego, /zginął w celi głodowej w Oświęcimiu/, Edwarda Zielińskiego oraz Jadwigę Wójcik /zwolniona po przesłuchaniu/.

17 stycznia 1945 r. wojska niemieckie opuściły budynek szkolny, uciekając przed zbliżającymi się żołnierzami radzieckimi, którzy 24 stycznia zajęli szkołę i kwaterowali w niej do 9 lutego 1945 r. doprowadzając budynek do całkowitej ruiny. Po gruntownym remoncie, 5 marca uczniowie rozpoczęli naukę.

W roku szkolnym 1945/46 polskie władze szkolne podniosły stopień organizacyjny szkoły w Barcicach z II na III. Szkoła realizowała program pełnej szkoły podstawowej z 7 letnim okresem nauczania.

W roku szkolnym 1957/58 zawiązał się Komitet Rozbudowy Szkoły. Na cele budowy opodatkowano mieszkańców po 600 zł od numeru. Na wiosnę 1958 r. rozpoczęto prace, zaś 1 września 1958 r. oddano do użytku 4 dodatkowe sale lekcyjne. Mimo dobudowanych 4 sal lekcyjnych szkoła nadal borykała się z trudnościami lokalowymi. Nawiązano kontakt z Kombinatem Budownictwa Mieszkaniowego i Przemysłu Węglowego FADOM w Żorach i podpisano umowę, według której zakład zobowiązał się rozbudować szkołę w zamian za użytkowanie jej przez dzieci pracowników w okresie ferii i wakacji. Dobudowaną część szkoły oddano do użytku 21 sierpnia 1978 r.

Od 1989 roku szkoła ma swojego patrona, został nim jej były kierownik, więzień obozu koncentracyjnego, Franciszek Świebocki. Równocześnie z nadaniem szkole imienia wmurowano obok wejścia głównego szkoły tablicę, upamiętniającą 64 mieszkańców Barcic, Przysietnicy i Woli Kroguleckiej, którzy zginęli w wyniku działań wojennych lub zostali zamordowani w obozach koncentracyjnych.

Wakacje 1998 roku wykorzystano na remont starej części budynku, rozpoczęto prace nad przystosowaniem kotłowni do ogrzewania gazowego. Wszystkie remonty i modernizacje robione były z myślą o reformie oświaty, ponieważ w Barcicach w roku szkolnym 1999/2000 utworzono gimnazjum dla uczniów kończących VI klasę szkoły podstawowej w Barcicach, Przysietnicy i Woli Kroguleckiej.

15 I 2005 r otwarto Halę Widowiskowo - Sportową, której budowa została rozpoczęta w 2000 r.

0d 1 IX 2006 r. Szkoła Podstawowa im. Franciszka Świebockiego w Barcicach oraz Gimnazjum w Barcicach zostały połączone w Zespół Szkół Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Barcicach.

Na przełomie 2005/2006 roku w szkole powstała profesjonalna strzelnica pneumatyczna