Jan Gryźlak - spbarcice.eu

Patron hali sportowej Jan Gryźlak urodził się w wigilię 1914 roku w Cyganowicach. Pochodził z ubogiej wielodzietnej chłopskiej rodziny.

Szkołę podstawową i Seminarium Nauczycielskie ukończył w Starym Sączu.
Po maturze trafił do szkoły w Izbach w powiecie gorlickim, tuż przy granicy ze Słowacją . W szkole założył bibliotekę, która miała 60 książek. W całej gminie Śnietnica była to pierwsza szkolna biblioteka.
Wspólnie z mieszkańcami wybudował boisko sportowe, ponadto zorganizował chór i kapelę.

Po trzech latach pracy w tej miejscowości został powołany do wojska.
W roku 1936/37 ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy w Krakowie, o specjalności – obsługa działek przeciwpancernych 37 mm o zaprzęgu konnym zdobywając stopień kaprala .

W roku szkolnym 1937/38 pracował w Sietnicy, a w roku 1938/39 – w Rzepienniku Suchym koło Biecza. Tu także założył i prowadził chór szkolny oraz bibliotekę Towarzystwa Szkoły Ludowej.

Gdy wybuchła II wojna światowa, został zmobilizowany do 16 pp w Tarnowie. 5 września wyruszył na front jako dowódca plutonu. Od 7 do 16 wrzenia uczestniczył w walkach na trasie: Bochnia, Dębica, Rzeszów, Mociska, Przemyśl, Żółkiew osłaniając przed niemieckimi czołgami wycofujące się polskie oddziały wojskowe. W pobliżu Krakowca wraz ze swoim plutonem wpadł w zasadzkę ukraińskich bojców. Od niechybnej śmierci uratował ich – paradoks historii – patrol niemieckich motocyklistów, biorąc ich do niewoli. Było to tuż przed pamiętnym 17 września, kiedy Armia Czerwona od wschodu dokonała agresji na Polskę.

Mimo iż Jan Gryźlak cudem uniknął Katynia, to jednak los nie szczędził mu cierpienia w trwającej 5,5 roku niewoli niemieckiej:( Lammsdorf – budowa obozu, Blankenhain – praca na roli, Herzfeld w Turyngii – budowa autostrady, Ternberg koło Klagenfurtu – budowa zapory wodnej, Linz – Herman Goering Werke – fabryka cyklonu B – morderczego gazu stosowanego w obozach koncentracyjnych.)

W obozie był mężem zaufania polskich jeńców wojennych. Wiosną 1945 roku rozpoczęła się likwidacja obozu, a jeńców skierowano w stronę Bawarii. 3 maja 1945 pod Ranshoffen obozowa odyseja dobiegła końca, Jan Gryźlak wraz innymi więźniami odzyskał wolność z rąk amerykańskich żołnierzy.

Po przybyciu do Paryża wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych pod brytyjskim dowództwem i został skierowany do II Korpusu gen. Władysława Andersa. Zaczęła się dalsza wędrówka, już w polskim mundurze via Awinion, Marsylia, Genua, Mediolan, trasą adriatycką do Bari i obozu 7 Dywizji Piechoty w San Basilio. Tam otrzymał przydział dowódcy plutonu działek przeciwpancernych. Z Włoch ze swoją formacją wojskową trafił do Anglii, skąd w roku 1947 wrócił do kraju.

Od 1 IX 1947 rozpoczął pracę w szkole w Rytrze oraz uczył języka angielskiego przez dwa lata w Barcicach. W Rytrze spędził 17 lat, pracując jako nauczyciel wychowania fizycznego. W roku 1948 został pełnomocnikiem akcji walki z analfabetyzmem w gminie Piwniczna. W ciągu dwóch lat w 12 wsiach i mieście zorganizował 18 kursów, które trwały 24 miesiące. W tym czasie nadzorował organizację nauki, wizytował, uczestniczył w egzaminach, zaopatrywał szkoły w naftę do lamp (nie było jeszcze elektryczności), kredę.

W Rytrze mocno zaangażował się w szkolną i pozaszkolną działalność sportową. Założył jeden z pierwszych w powiecie nowosądeckim Ludowy Zespół Sportowy. Przyczynił się do budowy stadionu w Rytrze, 2 skoczni narciarskich, 15 km tras do narciarstwa biegowego. Powołał w klubie LKS Poprad sekcję narciarską. Na początku lat 50. za zgodą Ministerstwa Oświaty Jan Gryźlak był inicjatorem rocznego Wyższego Kursu Nauczycielskiego Wychowania Fizycznego. Założył także w Nowym Sączu pierwszy w Polsce Szkolny Powiatowy Ośrodek Kultury Fizycznej, który – pod nazwą Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego - działa do dzisiaj.

W 1955 roku ukończył eksternistycznie AWF w Warszawie. Przeszedł wiele specjalistycznych szkoleń w sporcie, zdobywając uprawnienia instruktora gimnastyki, narciarstwa, sędziego narciarskiego (międzynarodowego), sędziego lekkiej atletyki, siatkówki. Był członkiem komisji wf przy GKKFiT, Rady Powiatowej, Wojewódzkiej i Głównej Zrzeszenia LZS, przewodniczącym Komisji Rewizyjnej Okręgu Polskiego Związku Narciarskiego w Krakowie, a przez 4 kadencje (16 lat) radnym Powiatowej Rady Narodowej.

W roku 1963 przeniósł się do Barcic. Następnie został zastępcą dyrektora Szkoły Podstawowej nr 2 (ćwiczeń) w Starym Sączu. Prowadził tam wraz z innymi nauczycielami masową działalność sportową. Powołał pierwszy w kraju Miejsko-Gminny Komitet Kultury Fizycznej, którego został prezesem.

W 1965 roku został wizytatorem wf w Inspektoracie Oświaty w Nowym Sączu. Oprócz prowadzenia tzw. nadzoru pedagogicznego, koncentrował się na inwestycjach sportowych w szkołach i LZS. Efektem jego pracy było wybudowanie (w większości w czynie społecznym) 62 obiektów sportowych, w tym wielu stadionów, sal gimnastycznych, boisk do gier zespołowych, tras narciarskich, skoczni. W 1974 roku przeszedł na emeryturę. Przez wiele lat pracował społecznie w LKS Barciczanka.

Władze administracyjne i sportowe wysoko oceniały jego działalność. Za swą pracę otrzymał wiele nagród i odznaczeń m.in.: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Zasłużony Nauczyciel PRL, Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej, Zasłużony Działacz Turystyki, LZS, SZS, PTTK, PZN, złota odznaka ZNP.